Αποκαλύφθηκε ένα από τα 26 πολίσματα που υπήρχαν γύρω από το Θερμαϊκό
Μπροστά
σε μία από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις που έρχονται στο φως χάρη στο
μετρό βρίσκονται οι αρχαιολόγοι και όλοι όσοι εμπλέκονται με την
κατασκευή του υπόγειου μέσου σε σταθερή τροχιά της Θεσσαλονίκης!
Συγκεκριμένα, όπως όλα δείχνουν, στην περιοχή του «Makro» αποκαλύφθηκε ένα από τα 26 πολίσματα (κωμοπόλεις) που υπήρχαν γύρω από το Θερμαϊκό, τα οποία στη συνέχεια, επί βασιλιά Κάσσανδρου, αποτέλεσαν τη Θεσσαλονίκη!
Στην περιοχή ξεκίνησαν πριν από λίγους μήνες εργασίες για την κατασκευή του αμαξοστασίου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που διέθετε η «Αττικό Μετρό ΑΕ», δεν αναμένονταν αρχαιολογικά ευρήματα εκεί. Ωστόσο, με το που ξεκίνησαν οι εργασίες, άρχισαν να έρχονται στο φως ευρήματα.
Έκπληκτοι εργάτες και αρχαιολόγοι είδαν να αποκαλύπτονται, σε πολύ μικρό βάθος, τα ίχνη μιας ολόκληρης πόλης. Μάλιστα, τα νομίσματα που έρχονται στο φως, τα οποία είναι της κλασικής περιόδου, ενώ βρέθηκαν και τέσσερα ασημένια νομίσματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δείχνουν ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για ένα πόλισμα…
Λόγω της γεωπολιτικής της θέσης, η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς και σταδιακά διαμορφώθηκε σε εμπορικό και αργότερα πολιτιστικό πόλο της Ελληνιστικής περιόδου. Στην Ελληνιστική Περίοδο, εξάλλου, εγκαθίστανται και οι πρώτοι Ιουδαίοι και εισάγονται νέες θρησκείες και έθιμα, κυρίως από την Αίγυπτο.
Ο μακεδονικός τάφος του Φοίνικα ανακαλύφθηκε την άνοιξη του 1987, στην πίσω πλευρά του νοσοκομείου «Άγιος Παύλος». Πρόκειται για ένα μνημείο του 4ου αιώνα π.Χ., το οποίο αποτελεί το αρχαιότερο και εντυπωσιακότερο δείγμα μακεδονικού τάφου στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, όπου ο δωρικός ρυθμός βρίσκει την πληρέστερη έκφρασή του. Ο τάφος, που βρέθηκε συλημένος, φέρεται να κατασκευάστηκε για να δεχτεί έναν επιφανή νεκρό, πιθανότατα στέλεχος του μακεδονικού στρατού, και τη σύζυγό του.
«[Ο Κάσσανδρος] Επωνόμασε δε την πόλιν από της εαυτού γυναικός Θεσσαλονίκης, Φιλίππου δε του Αμύντου θυγατρός, καθελών τα εν τη Κρουσίδι πολίσματα και τα εν τω Θερμαίω κόλπω περί εξ και είκοσι και συνοικίσας εις εν· η δε μητρόπολις της νυν Μακεδονίας εστί. Των δε συνοικισθεισών ην Απολλωνία και Χαλάστρα και Θέρμα και Γαρησκός και Αίνεια και Κισσός[…]». Στράβωνος «Γεωγραφικά» 7a.1.21.5-17.
«Κρουσίς ή Κροσσαίη» (στον Ηρόδοτο, βιβλίο 7ο) είναι η περιοχή της δυτικής Χαλκιδικής, ενώ τα «πολίσματα περί τον Θερμαίο κόλπο» είναι στη Μυγδονία, μεταξύ Αίνειας και Χαλάστρας. Το κείμενο του Ηροδότου: «[Ο Ξέρξης] Παραλαμβάνων στρατιήν και εκ των προσεχέων πολίων τη Παλλήνη, ομουρεουσέων δε τω Θερμαίω κόλπω, τήσι ουνόματα εστί τάδε, Λίπαξος Κώμβρεια Αίσα Γίγωνος Κάμψα Σμίλα Αίνεια· η δε τουτέων χώρη Κροσσαίη έτι και ες τόδε καλέεται. από δε Αινείης, ες την ετελεύτων καταλέγων τας πόλις, από ταύτης ήδη ες αυτόν τε τον Θερμαίον κόλπον εγίνετο τω ναυτικώ στρατώ ο πλόος και γην την Μυγδονίην, πλέων δε απίκετο ες τε την προειρημένην Θέρμην και Σίνδον τε πόλιν και Χαλέστρην επί τον Αξιον ποταμόν, ος ουρίζει χώρην την Μυγδονίην τε και Βοττιαιίδα».
Οπως επισημαίνει ο ιστορικός και συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης, «οι πόλεις που αναφέρει ο Στράβωνας είναι Απολλωνία, Χαλάστρα, Θέρμα, Γαρησκός, Αίνεια, Κισσός. Η Κρουσίδα κατά Ηρόδοτο είχε πόλεις την Λίπαξο, την Κώμβρεια, την Αίσα, τη Γίγωνο, την Κάμψα, τη Σμίλα και την Αίνεια. Άρα, στις 6 του Στράβωνα, μνημονεύονται άλλες 5 (και η Αίνεια). Στα 11 πολίσματα, πρέπει να προσθέσουμε την Σίνδο, αφού η Χαλάστρα και η Θέρμη αναφέρονται πάλι. Άρα από τις δύο πηγές έχουμε 12 πολίσματα από τα 26. Ωστόσο μαρτυρούνται και άλλες κώμες και πολίσματα από άλλες πηγές στις περιοχές γύρω από τον Θερμαϊκό και στη μεσόγεια Κρουσίδα που ανεβάζουν τους οικισμούς στον αριθμό που μνημονεύει ο Στράβωνας».
.........................................
Ο λόγος που το ανέβασα αφού έχει περάσει πολύς καιρός, από το 2012, ειναι, τι έγιναν τα πολύτιμα χρυσά και πια ειναι η κόρη;
ΠΛΑΤΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ
Συγκεκριμένα, όπως όλα δείχνουν, στην περιοχή του «Makro» αποκαλύφθηκε ένα από τα 26 πολίσματα (κωμοπόλεις) που υπήρχαν γύρω από το Θερμαϊκό, τα οποία στη συνέχεια, επί βασιλιά Κάσσανδρου, αποτέλεσαν τη Θεσσαλονίκη!
Στην περιοχή ξεκίνησαν πριν από λίγους μήνες εργασίες για την κατασκευή του αμαξοστασίου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που διέθετε η «Αττικό Μετρό ΑΕ», δεν αναμένονταν αρχαιολογικά ευρήματα εκεί. Ωστόσο, με το που ξεκίνησαν οι εργασίες, άρχισαν να έρχονται στο φως ευρήματα.
Έκπληκτοι εργάτες και αρχαιολόγοι είδαν να αποκαλύπτονται, σε πολύ μικρό βάθος, τα ίχνη μιας ολόκληρης πόλης. Μάλιστα, τα νομίσματα που έρχονται στο φως, τα οποία είναι της κλασικής περιόδου, ενώ βρέθηκαν και τέσσερα ασημένια νομίσματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δείχνουν ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για ένα πόλισμα…
Το 315 π.Χ.
Όλα όσα αφορούν τη δημιουργία της Θεσσαλονίκης συμβαίνουν πριν από… 2.327 χρόνια! Το 315 π.Χ., ο βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος συνοικεί 26 διάσπαρτους παράλιους και μεσόγειους οικισμούς, τα πολίσματα, και δίνει στη νέα πόλη το όνομα της γυναίκας του Θεσσαλονίκης, αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.Λόγω της γεωπολιτικής της θέσης, η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς και σταδιακά διαμορφώθηκε σε εμπορικό και αργότερα πολιτιστικό πόλο της Ελληνιστικής περιόδου. Στην Ελληνιστική Περίοδο, εξάλλου, εγκαθίστανται και οι πρώτοι Ιουδαίοι και εισάγονται νέες θρησκείες και έθιμα, κυρίως από την Αίγυπτο.
Μακεδονικοί τάφοι
Στην περιοχή, άλλωστε, βρίσκονται και μακεδονικοί τάφοι, οι οποίοι σήμερα έχουν αρχίσει να συνδέονται με το πόλισμα που έρχεται κάθε μέρα στο φως. Μάλιστα, σε απόσταση αναπνοής από το χώρο όπου γίνεται σήμερα η ανασκαφή, βρίσκεται το αρχαιότερο και πλέον εντυπωσιακό δείγμα μακεδονικού τάφου της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για το μακεδονικό τάφο του Φοίνικα, όπου υπάρχουν επίσης ευρήματα και από τους τάφους της ευρύτερης περιοχής που έχουν ανακαλυφθεί κατά τη διάρκεια ανασκαφών που έγιναν τα τελευταία χρόνια.Ο μακεδονικός τάφος του Φοίνικα ανακαλύφθηκε την άνοιξη του 1987, στην πίσω πλευρά του νοσοκομείου «Άγιος Παύλος». Πρόκειται για ένα μνημείο του 4ου αιώνα π.Χ., το οποίο αποτελεί το αρχαιότερο και εντυπωσιακότερο δείγμα μακεδονικού τάφου στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, όπου ο δωρικός ρυθμός βρίσκει την πληρέστερη έκφρασή του. Ο τάφος, που βρέθηκε συλημένος, φέρεται να κατασκευάστηκε για να δεχτεί έναν επιφανή νεκρό, πιθανότατα στέλεχος του μακεδονικού στρατού, και τη σύζυγό του.
Ο Στράβωνας
Στα πολίσματα τα οποία αποτέλεσαν τη Θεσσαλονίκη αναφέρεται και ο μεγαλύτερος γεωγράφος της αρχαιότητας, ο Στράβωνας, που έζησε από το 67 π.Χ. έως το 23 μ.Χ., στο περίφημο έργο του «Γεωγραφικά».«[Ο Κάσσανδρος] Επωνόμασε δε την πόλιν από της εαυτού γυναικός Θεσσαλονίκης, Φιλίππου δε του Αμύντου θυγατρός, καθελών τα εν τη Κρουσίδι πολίσματα και τα εν τω Θερμαίω κόλπω περί εξ και είκοσι και συνοικίσας εις εν· η δε μητρόπολις της νυν Μακεδονίας εστί. Των δε συνοικισθεισών ην Απολλωνία και Χαλάστρα και Θέρμα και Γαρησκός και Αίνεια και Κισσός[…]». Στράβωνος «Γεωγραφικά» 7a.1.21.5-17.
«Κρουσίς ή Κροσσαίη» (στον Ηρόδοτο, βιβλίο 7ο) είναι η περιοχή της δυτικής Χαλκιδικής, ενώ τα «πολίσματα περί τον Θερμαίο κόλπο» είναι στη Μυγδονία, μεταξύ Αίνειας και Χαλάστρας. Το κείμενο του Ηροδότου: «[Ο Ξέρξης] Παραλαμβάνων στρατιήν και εκ των προσεχέων πολίων τη Παλλήνη, ομουρεουσέων δε τω Θερμαίω κόλπω, τήσι ουνόματα εστί τάδε, Λίπαξος Κώμβρεια Αίσα Γίγωνος Κάμψα Σμίλα Αίνεια· η δε τουτέων χώρη Κροσσαίη έτι και ες τόδε καλέεται. από δε Αινείης, ες την ετελεύτων καταλέγων τας πόλις, από ταύτης ήδη ες αυτόν τε τον Θερμαίον κόλπον εγίνετο τω ναυτικώ στρατώ ο πλόος και γην την Μυγδονίην, πλέων δε απίκετο ες τε την προειρημένην Θέρμην και Σίνδον τε πόλιν και Χαλέστρην επί τον Αξιον ποταμόν, ος ουρίζει χώρην την Μυγδονίην τε και Βοττιαιίδα».
Οπως επισημαίνει ο ιστορικός και συγγραφέας Πάνος Θεοδωρίδης, «οι πόλεις που αναφέρει ο Στράβωνας είναι Απολλωνία, Χαλάστρα, Θέρμα, Γαρησκός, Αίνεια, Κισσός. Η Κρουσίδα κατά Ηρόδοτο είχε πόλεις την Λίπαξο, την Κώμβρεια, την Αίσα, τη Γίγωνο, την Κάμψα, τη Σμίλα και την Αίνεια. Άρα, στις 6 του Στράβωνα, μνημονεύονται άλλες 5 (και η Αίνεια). Στα 11 πολίσματα, πρέπει να προσθέσουμε την Σίνδο, αφού η Χαλάστρα και η Θέρμη αναφέρονται πάλι. Άρα από τις δύο πηγές έχουμε 12 πολίσματα από τα 26. Ωστόσο μαρτυρούνται και άλλες κώμες και πολίσματα από άλλες πηγές στις περιοχές γύρω από τον Θερμαϊκό και στη μεσόγεια Κρουσίδα που ανεβάζουν τους οικισμούς στον αριθμό που μνημονεύει ο Στράβωνας».
Το μυστικό της βασιλοκόρης…
Ο τάφος της μπορεί να ήρθε στο φως, λόγω μετρό, και να ανοίχθηκε. Το μυστικό της όμως παραμένει… Ο λόγος για τη νεκρή που θάφτηκε σε τάφο, ο οποίος αποκαλύφθηκε πριν από λίγα χρόνια στο εργοτάξιο του σταθμού «Πανεπιστήμιο», όπου βρέθηκαν οκτώ χρυσά στεφάνια. Ανήκε σε ένα 15χρονο κορίτσι, το οποίο ήταν στολισμένο από την κορυφή μέχρι τα νύχια με χρυσά κοσμήματα. Στεφάνια, κοσμήματα, αλλά και όλα τα σκεύη που υπήρχαν στον τάφο απομακρύνθηκαν και φυλάσσονται σε ασφαλές σημείο. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η ταυτότητα της νεκρής παραμένει άγνωστη. Θεωρείται όμως απολύτως σίγουρο ότι πρόκειται για ένα κορίτσι που ανήκε σε κάποια εξαιρετικά σπουδαία οικογένεια. Ενδεχομένως να πρόκειται για κάποια βασιλοκόρη. Όσοι υποστηρίζουν τη θεωρία, τη βασίζουν στο γεγονός ότι σε κανέναν τάφο από όσους ήρθαν μέχρι σήμερα στο φως, συμπεριλαμβανομένου και του βασιλικού τάφου του Φιλίππου, δεν υπήρχε τόσο μεγάλος αριθμός στεφανιών..........................................
Ένας θησαυρός στα έγκατα της Θεσσαλονίκης
Μετρό Θεσσαλονίκης
Μια
ολόκληρη πόλη, η οποία βρίσκεται… θαμμένη κάτω από την πόλη,
εξακολουθεί να αποκαλύπτεται από το μετρό της Θεσσαλονίκης. Οι
αρχαιολογικές ανασκαφές που εκτελούνται στο πλαίσιο κατασκευής του μετρό
δεν σταματούν να φέρνουν στο φως σπουδαία ευρήματα.
Μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί το 74% των ανασκαφών, οι οποίες προβλέπεται να καλύψουν συνολική έκταση 20.000 τ.μ., αποτελώντας τη μεγαλύτερη ανασκαφή που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ελλάδα, αλλά και τη μεγαλύτερη στην ιστορία της Θεσσαλονίκης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κινητά ευρήματα που έχουν έρθει μέχρι στιγμής στο φως, κυρίως κατά μήκος της οδού Εγνατία, είναι περισσότερα από 10.000, ανάμεσά τους κι οκτώ εντυπωσιακά χρυσά μακεδονικά στεφάνια!
Τις ανασκαφές εποπτεύουν η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και η ΙΣΤ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, ενώ σύμφωνα με την 9η ΕΒΑ, «καθώς οι ανασκαφές πραγματοποιούνται σε περιοχές αδιατάρακτες από τη μεταγενέστερη οικοδομική δραστηριότητα, αφού κατά κανόνα τα κελύφη των σταθμών χωροθετούνται κάτω από το οδόστρωμα των σημερινών οδών Εγνατία και Μοναστηρίου, αποκαλύπτονται αρχαιολογικά κατάλοιπα σε συνεχή αλληλοδιαδοχή, που ανασυνθέτουν κομμάτια από εικόνες της πόλης μέσα από τη μακραίωνη ιστορία της».
Σύμφωνα με τη ΙΣΤ’ Εφορεία, «το νεκροταφείο αναπτύσσεται έξω από το δυτικό τείχος της αρχαίας πόλης και στα βόρεια της αρχαίας οδού, η οποία ξεκινούσε από την Πύλη του Βαρδαρίου με κατεύθυνση προς τα δυτικά, προς την ύπαιθρο χώρα και εξυπηρετούσε τις ανάγκες του νεκροταφείου, παράλληλα με αυτές παρακείμενου αποθηκευτικού χώρου πίθων που κατασκευάστηκε μεταγενέστερα στο χώρο. Το οδόστρωμα της αρχαίας οδού αποτελείται από πακτωμένα στο χώμα βότσαλα και μικρούς αργούς λίθους σε μεγάλη πυκνότητα, καθώς επίσης και από τμήματα κεράμων και θραύσματα πήλινων αγγείων κατά τόπους. Αποκαλύφθηκε ένας σημαντικός αριθμός τάφων ποικίλης τυπολογίας (λακκοειδείς με ή χωρίς κάλυψη, κτιστοί κιβωτιόσχημοι, κεραμοσκεπείς, εγχυτρισμοί), αρκετοί εκ των οποίων σηματοδοτούνταν με βωμοειδείς κατασκευές. Βασικές ταφικές πρακτικές αποτελούν ο ενταφιασμός και η καύση, ενώ τους νεκρούς συνόδευαν προσωπικά αντικείμενα και προσφορές των οικείων τους, όπως νομίσματα, αγγεία, λυχνάρια, κοσμήματα, ειδώλια, εργαλεία κ.ά. Κατάλοιπα νεκρικών τελετών αποτυπώνονται σε πλήθος ταφικών πυρών με προσφορές πήλινων αγγείων καθημερινής χρήσης, λυχναριών, καθώς και μεγάλου αριθμού μυροδοχείων».
Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί ο μαρμάρινος δρόμος ρωμαϊκών χρόνων που αποκαλύφθηκε σε πλάτος 4,00 μ. και μήκος 82,50 μ. Ο δρόμος είναι στρωμένος με μαρμάρινες πλάκες, οριοθετείται στα νότια από μαρμάρινο κράσπεδο και στυλοβάτη πάνω στον οποίο εδράζονται οι κίονες μίας στοάς που αναπτύσσεται προς τα νότια, παράλληλα προς το δρόμο. Η οδός, λίγο πριν από τη συμβολή της με την κάθετη οδό στο ύψος της σημερινής Αγίας Σοφίας διευρύνεται, διαμορφώνοντας πλακόστρωτη πλατεία με κρήνη για να ξεδιψούν περαστικοί και περίοικοι.
Από τα κτίρια της νότιας οικοδομικής γραμμής των παλαιοχριστιανικών χρόνων εντοπίστηκαν οι όψεις τους και κάποια θυραία ανοίγματα, συνθλιμμένα από την κεντρική πασσαλόπηξη, που πάντως μαρτυρούν την αδιάλειπτη χρήση του χώρου, από τους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους. Σύμπλεγμα κτιστών αποχετευτικών αγωγών κατέληγε σε μεγάλο κεντρικό καμαροσκεπή αγωγό, που διέρχεται κάθετα στο ύψος της σημερινής οδού Πλάτωνος, ενώ πήλινοι και μολύβδινοι αγωγοί εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του υδροδοτικού δικτύου της πόλης.
Από τα ανασκαφικά δεδομένα προκύπτει ότι πρόκειται για ένα μικρό νεκροταφείο, που θα πρέπει να συνδεθεί με κάποιο μικρό οικισμό, αγροτικού πιθανότατα χαρακτήρα, άγνωστο μέχρι στιγμής στη βιβλιογραφία, σε σχετικά κοντινή απόσταση από την αρχαία πόλη της Θεσσαλονίκης.
Αποκαλύφθηκαν δύο μεγάλοι, κάθετοι μεταξύ τους δρόμοι, γύρω από τους οποίους αναπτύσσονται τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα. Εντός των ορίων των οικοδομικών τετραγώνων ήρθαν στο φως ανοικτοί και στεγασμένοι, ορθογώνιοι χώροι οικιακής, αποθηκευτικής και εργαστηριακής λειτουργίας, που συνδέονται μεταξύ τους με μεσοτοιχίες και μικρότερους δρόμους. Δύο κεραμικοί κλίβανοι, πλήθος άλλων αρχιτεκτονικών καταλοίπων, όπως λιθόστρωτες επιφάνειες, κτιστές κατασκευές, απορριμματικοί λάκκοι, καθώς και σημαντικός αριθμός κινητών ευρημάτων, όπως αλιευτικά και υφαντικά βάρη και μεγάλες ποσότητες θρυμματισμένων οστρέων για την παραγωγή πορφύρας, υποδεικνύουν τις δραστηριότητες των κατοίκων του οικισμού.
Βόρεια του οικισμού και σε απόσταση περίπου 100 μέτρων αποκαλύφθηκε πώρινη σαρκοφάγος, η οποία προφανώς ανήκει στο νεκροταφείο του οικισμού, τμήμα του οποίου είχε ερευνηθεί κατά τη διάρκεια παλαιότερων ανασκαφών της ΙΣΤ’ Εφορείας στην ευρύτερη περιοχή.
http://www.archaiologia.gr/Μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί το 74% των ανασκαφών, οι οποίες προβλέπεται να καλύψουν συνολική έκταση 20.000 τ.μ., αποτελώντας τη μεγαλύτερη ανασκαφή που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ελλάδα, αλλά και τη μεγαλύτερη στην ιστορία της Θεσσαλονίκης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κινητά ευρήματα που έχουν έρθει μέχρι στιγμής στο φως, κυρίως κατά μήκος της οδού Εγνατία, είναι περισσότερα από 10.000, ανάμεσά τους κι οκτώ εντυπωσιακά χρυσά μακεδονικά στεφάνια!
Τις ανασκαφές εποπτεύουν η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και η ΙΣΤ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, ενώ σύμφωνα με την 9η ΕΒΑ, «καθώς οι ανασκαφές πραγματοποιούνται σε περιοχές αδιατάρακτες από τη μεταγενέστερη οικοδομική δραστηριότητα, αφού κατά κανόνα τα κελύφη των σταθμών χωροθετούνται κάτω από το οδόστρωμα των σημερινών οδών Εγνατία και Μοναστηρίου, αποκαλύπτονται αρχαιολογικά κατάλοιπα σε συνεχή αλληλοδιαδοχή, που ανασυνθέτουν κομμάτια από εικόνες της πόλης μέσα από τη μακραίωνη ιστορία της».
Σταθμός Δημοκρατίας
Τα αρχαιολογικά στοιχεία στο σταθμό Δημοκρατίας αφορούν τη δυτική ύπαιθρο χώρα της Θεσσαλονίκης, που μέχρι και τα παλαιοχριστιανικά χρόνια διατηρεί εν μέρει τον ταφικό χαρακτήρα της. Σύμφωνα με την 9η ΕΒΑ, «κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, στις παρυφές του αρχαίου νεκροταφείου, λίγο έξω από τη Χρυσή Πύλη και πάνω εν μέρει στα ερείπια μεγάλου αποθηκευτικού συγκροτήματος της ύστερης αρχαιότητας, ιδρύθηκε παλαιοχριστιανικός ναός με ταφικό πρόσκτισμα στα νότια. Το συγκρότημα φαίνεται ότι καταστρέφεται στις αρχές του 7ου αι., πιθανότατα κατά τις σλαβικές επιδρομές. Κατά την οθωμανική περίοδο την περιοχή χαρακτηρίζει η πλήρης εμπορευματοποίηση του άξονα της Μοναστηρίου με την ανέγερση χανιών και αποθηκών».Σύμφωνα με τη ΙΣΤ’ Εφορεία, «το νεκροταφείο αναπτύσσεται έξω από το δυτικό τείχος της αρχαίας πόλης και στα βόρεια της αρχαίας οδού, η οποία ξεκινούσε από την Πύλη του Βαρδαρίου με κατεύθυνση προς τα δυτικά, προς την ύπαιθρο χώρα και εξυπηρετούσε τις ανάγκες του νεκροταφείου, παράλληλα με αυτές παρακείμενου αποθηκευτικού χώρου πίθων που κατασκευάστηκε μεταγενέστερα στο χώρο. Το οδόστρωμα της αρχαίας οδού αποτελείται από πακτωμένα στο χώμα βότσαλα και μικρούς αργούς λίθους σε μεγάλη πυκνότητα, καθώς επίσης και από τμήματα κεράμων και θραύσματα πήλινων αγγείων κατά τόπους. Αποκαλύφθηκε ένας σημαντικός αριθμός τάφων ποικίλης τυπολογίας (λακκοειδείς με ή χωρίς κάλυψη, κτιστοί κιβωτιόσχημοι, κεραμοσκεπείς, εγχυτρισμοί), αρκετοί εκ των οποίων σηματοδοτούνταν με βωμοειδείς κατασκευές. Βασικές ταφικές πρακτικές αποτελούν ο ενταφιασμός και η καύση, ενώ τους νεκρούς συνόδευαν προσωπικά αντικείμενα και προσφορές των οικείων τους, όπως νομίσματα, αγγεία, λυχνάρια, κοσμήματα, ειδώλια, εργαλεία κ.ά. Κατάλοιπα νεκρικών τελετών αποτυπώνονται σε πλήθος ταφικών πυρών με προσφορές πήλινων αγγείων καθημερινής χρήσης, λυχναριών, καθώς και μεγάλου αριθμού μυροδοχείων».
Σταθμός Βενιζέλου
Εντός του σταθμού Βενιζέλου αποκαλύπτεται ο κεντρικός οδικός άξονας της βυζαντινής πόλης, στρωμένος με χωμάτινα και χαλικόστρωτα καταστρώματα. Ο άξονας εντοπίζεται σε ολόκληρο το πλάτος του (5,50 μ.) να διασταυρώνεται με δύο κάθετους δρόμους. Γύρω από τους δρόμους εκτείνονται πυκνοδομημένα οικοδομικά τετράγωνα, που συνιστούν γειτονιές της βυζαντινής αγοράς της πόλης. Καταστήματα και εργαστήρια προσανατολίζονται με ανοιχτούς προς το δρόμο χώρους για την έκθεση των προς πώληση προϊόντων. Πληθώρα μικροαντικειμένων και κοσμημάτων, όπως επιστήθιοι σταυροί, γυάλινα και χάλκινα βραχιόλια, χάλκινα κυρίως και σπανιότερα ασημένια δακτυλίδια, μαρτυρούν το διαχρονικά εμπορικό χαρακτήρα της περιοχής, με έμφαση κυρίως στον τομέα της αργυροχρυσοχοΐας.Σταθμός Αγίας Σοφίας
Στο κέντρο της σύγχρονης πόλης και κάτω από τον άξονα της οδού Εγνατία εντοπίστηκε τμήμα του πολεοδομικού ιστού της αρχαίας πόλης, αφού και αυτός ο σταθμός χωροθετήθηκε στην καρδιά της βυζαντινής μητρόπολης.Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί ο μαρμάρινος δρόμος ρωμαϊκών χρόνων που αποκαλύφθηκε σε πλάτος 4,00 μ. και μήκος 82,50 μ. Ο δρόμος είναι στρωμένος με μαρμάρινες πλάκες, οριοθετείται στα νότια από μαρμάρινο κράσπεδο και στυλοβάτη πάνω στον οποίο εδράζονται οι κίονες μίας στοάς που αναπτύσσεται προς τα νότια, παράλληλα προς το δρόμο. Η οδός, λίγο πριν από τη συμβολή της με την κάθετη οδό στο ύψος της σημερινής Αγίας Σοφίας διευρύνεται, διαμορφώνοντας πλακόστρωτη πλατεία με κρήνη για να ξεδιψούν περαστικοί και περίοικοι.
Από τα κτίρια της νότιας οικοδομικής γραμμής των παλαιοχριστιανικών χρόνων εντοπίστηκαν οι όψεις τους και κάποια θυραία ανοίγματα, συνθλιμμένα από την κεντρική πασσαλόπηξη, που πάντως μαρτυρούν την αδιάλειπτη χρήση του χώρου, από τους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους. Σύμπλεγμα κτιστών αποχετευτικών αγωγών κατέληγε σε μεγάλο κεντρικό καμαροσκεπή αγωγό, που διέρχεται κάθετα στο ύψος της σημερινής οδού Πλάτωνος, ενώ πήλινοι και μολύβδινοι αγωγοί εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του υδροδοτικού δικτύου της πόλης.
Σταθμός Φλέμινγκ
Στο σταθμό Φλέμινγκ ήρθε στο φως νεκροταφείο των ρωμαϊκών χρόνων (2ος-4ος αι. μ.Χ.). Πρόκειται για απλές ταφικές κατασκευές (κεραμοσκεπείς, λακκοειδείς και κιβωτιόσχημοι τάφοι) που περιείχαν ενταφιασμούς, ενώ χαρακτηριστική είναι η απουσία κτερισμάτων στους περισσότερους από αυτούς. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ένας κιβωτιόσχημος τάφος με τοιχώματα διακοσμημένα με γραπτά γραμμικά μοτίβα.Από τα ανασκαφικά δεδομένα προκύπτει ότι πρόκειται για ένα μικρό νεκροταφείο, που θα πρέπει να συνδεθεί με κάποιο μικρό οικισμό, αγροτικού πιθανότατα χαρακτήρα, άγνωστο μέχρι στιγμής στη βιβλιογραφία, σε σχετικά κοντινή απόσταση από την αρχαία πόλη της Θεσσαλονίκης.
Αμαξοστάσιο Πυλαίας
Η ανασκαφή στον κεντρικό τομέα της περιοχής όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το αμαξοστάσιο του μετρό στην Πυλαία έφερε στο φως τμήμα ενός οργανωμένου προκασσάνδρειου πολίσματος, που αναπτύχθηκε επάνω σε χαμηλό, φυσικό έξαρμα του εδάφους στο μυχό του Θερμαϊκού κόλπου και χρονολογείται από τις αρχές του 4ου έως τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.Αποκαλύφθηκαν δύο μεγάλοι, κάθετοι μεταξύ τους δρόμοι, γύρω από τους οποίους αναπτύσσονται τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα. Εντός των ορίων των οικοδομικών τετραγώνων ήρθαν στο φως ανοικτοί και στεγασμένοι, ορθογώνιοι χώροι οικιακής, αποθηκευτικής και εργαστηριακής λειτουργίας, που συνδέονται μεταξύ τους με μεσοτοιχίες και μικρότερους δρόμους. Δύο κεραμικοί κλίβανοι, πλήθος άλλων αρχιτεκτονικών καταλοίπων, όπως λιθόστρωτες επιφάνειες, κτιστές κατασκευές, απορριμματικοί λάκκοι, καθώς και σημαντικός αριθμός κινητών ευρημάτων, όπως αλιευτικά και υφαντικά βάρη και μεγάλες ποσότητες θρυμματισμένων οστρέων για την παραγωγή πορφύρας, υποδεικνύουν τις δραστηριότητες των κατοίκων του οικισμού.
Βόρεια του οικισμού και σε απόσταση περίπου 100 μέτρων αποκαλύφθηκε πώρινη σαρκοφάγος, η οποία προφανώς ανήκει στο νεκροταφείο του οικισμού, τμήμα του οποίου είχε ερευνηθεί κατά τη διάρκεια παλαιότερων ανασκαφών της ΙΣΤ’ Εφορείας στην ευρύτερη περιοχή.
Ο λόγος που το ανέβασα αφού έχει περάσει πολύς καιρός, από το 2012, ειναι, τι έγιναν τα πολύτιμα χρυσά και πια ειναι η κόρη;
ΠΛΑΤΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου